Historia Zagłębia Krakowskiego
Zagłębie Krakowskie obejmowało obszar o powierzchni około 1.200 km2, leżący na zachód od Krakowa i południowy wschód od Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Jego głównymi ośrodkami były miasta Jaworzno, Chrzanów, Trzebinia, Libiąż i Siersza, stanowiąca obecnie dzielnicę Trzebini. Ukształtowanie się Zagłębia Krakowskiego na początku XIX w. i jego rozwój w ciągu tego stulecia związane było z eksploatacją węgla kamiennego, rud cynku i ołowiu oraz hutnictwem cynku.
Dla gospodarki Zagłębia istotne znaczenie miały jego kilkukrotne zmiany przynależności państwowej. Po III rozbiorze Polski zostało włączone do Austrii. W latach 1809-1815 znajdowało się w granicach Księstwa Warszawskiego, a następnie, do 1846 r. należało do Wolnego Miasta Krakowa. Ponownie przyłączone do Austrii, wróciło do Polski w 1918 r. W okresie okupacji hitlerowskiej część obszaru Zagłębia została wcielona do III Rzeszy, zaś reszta znalazła się w granicach Generalnej Guberni. Od połowy XX w. termin Zagłębie Krakowskie zaczął stopniowo zanikać, aby w latach 70. XX w. całkiem zniknąć z oficjalnych dokumentów i zestawień statystycznych, co przypieczętowała reforma administracyjna z 1975 r., w trakcie której Zagłębie Krakowskie włączone do województwa katowickiego, stało się częścią Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Od 1999 r. większość obszaru byłego Zagłębia Krakowskiego należy do województwa małopolskiego.
Historia Zagłębia Krakowskiego w miniaturze
Największym ośrodkiem przemysłowym Zagłębia Krakowskiego w XIX wieku było Jaworzno, ze swoimi kopalniami węgla i cynku, hutami cynku, ałunowniami i elektrownią. W sąsiedniej Szczakowa działała duża i nowoczesna cementownia. Na wystawie pt. „Historia Zagłębia Krakowskiego w miniaturze” prezentujemy Państwu cztery – wykonane z brązu – makiety zabytków architektury przemysłowej, które zniknęły z krajobrazu miasta. Zostały one odwzorowane w technologii odlewniczej na podstawie archiwalnych zdjęć i planów ze zbiorów Muzeum Miasta Jaworzna.
Elektrownia przy kopalni „Piłsudski”, stan z 1936 roku
Hala pieców szybowych do wypalania klinkieru Fabryki Portland-Cementu w Pieczyskach, stan z 1896 roku
Wieża wyciągowa szybu „Juliusz” kopalni „Sobieski”, stan z lat 20. XX wieku
Wieża wyciągowa szybu „Helena” kopalni „Fryderyk August” z budynkiem maszyny wyciągowej, stan z 1902 roku
Realizację zadania pn. „Historia Zagłębia Krakowskiego w miniaturze” dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
